امام سجاد علیه السلام
اللّهُمَّ إنّي أعتَذِرُ إلَيكَ مِن مَظلومٍ ظُلِمَ بِحَضرَتِي فلَم أنصُرْهُ، و مِن مَعروفٍ اُسدِيَ إلَيَّ فلَم أشكُرْهُ، و مِن مُسِيءٍ اعتَذَرَ إلَيَّ فلَم أعذِرْهُ .
بار خدايا! من از درگاه تو عذر مىخواهم اگر در حضور من به ستمديدهاى ستم رسيده و من ياريش نرساندهام. و اگر به من نيكى و احسانى شده و من سپاسگزارى نكردهام. و اگر بد كنندهاى از من پوزش خواسته و من پوزش خواهى او را نپذيرفتهام.
الصحيفة السجّاديّة : الدعاء 38 .
چکیده : کودکان سرمایه های انسانی هر جامعه هستند که تربیت و حمایت از آنان ضرورت دارد. از‌این‌رو شارع و به تبع آن قانون‌گذار ایران سازوکارهای حمایتی ویژهای به‌منظور حمایت از حیات، حقوق اساسی و نحوه تربیت آنان در قالب ولایتقهری، حضانت ...
نویسنده :
چکیده : از اساسی‌ترین و ریشه‌ای‌ترین اعتقادهای یک مسلمان، توحید است که پیامبران الهی و اوصیاء آنها برای تقویت آن در میان مردمان تلاش می‌کردند و هدف آنها رساندن انسان‌ها به توحید نظری و عملی بوده است. نوشتار حاضر با استفاده از ...
چکیده : عنصر محبت در دنیای امروز یکی از گمشده‌های بشر و نواقص جوامع بشری است. با توسعه زندگی صنعتی و اشتغال‌های روزافزون مادی انسان، جنبه‌های معنوی و فطری به فراموشی سپرده شده است. فرهنگ حیات‌بخش رضوی که همان فرهنگ قرآن و ...
چکیده : معصومان(ع) به‌عنوان تبیین‌کنندگان کلام وحی، در گفتار و رفتار خود با مخاطبان، به شیوه‌ای اثر‌بخش ارتباط برقرار می‌کردند. با بررسی احادیث ایشان، این شیوه‌ها را در شرایط گوناگون انتقال پیام می‌توان استخراج و دسته‌بندی کرد. هدف از تدوین این نوشتار ...
چکیده : این نوشتار می‌کوشد، با توجه به روایت‌های نقل‌شده از امام رضا(ع) و با روش توصیفی و تاریخی، دیدگاه حضرت را در مورد مسائل مهم جامعه و حکومت در دورة بحرانی (203-183 ق) بررسی کند. مقولة ولایتعهدی و حضور امام(ع) ...
چکیده : یکی از محورهای اساسی تلاش دانشمندان شیعه در حوزهٔ حدیث، شرح و حاشیه‌نگاری بر کتاب شریف کافی است. این حرکت، به طور عمده از اوایل قرن یازدهم هجری با هدف تبیین مراد جدّی و مفاد استعمالی احادیث، پا به مجموعهٔ ...
چکیده :
چکیده : سیره رسول خدا صلی الله علیه و آله در کتاب‌های حدیثی شیعه به صورت پراکنده و گاه در عنوانی اختصاصی مورد توجه محدثان قرار گرفته است. یکی از کهن‌ترین منابع حدیثی شیعه که به بررسی زندگانی پیامبر صلی الله علیه ...
چکیده : شناخت حال رجالی راوی گاه با فرایند توثیقات عام میسر می‌شود و در آن توثیقات، جمعی از راویان تحت ضابطه‌ای خاص توثیق می‌شوند. واکاوی دقیق برخی توثیقات عمومی از جمله مسائلی است که در مطالعات راوی‌شناسی از اهمیت بسزایی برخوردار ...
چکیده : بر اساس برداشت و تلقی مشهور، تقریرْ آن است كه «در حضور معصوم علیه السلام كاری انجام گیرد و مورد انكار او واقع نشود؛ به گونه‌ای كه بتوان سكوت او را دلیل بر تأیید آن دانست». این تعریف، جامع و دربرگیرنده ...
چکیده : حداقل نُه گزاره در مسأله فتنه بودن زنان در جوامع حدیثی شیعه و سنّی گزارش شده است. این احادیث، به دو گونه کلی، انتساب صریح فتنه به زنان و همنشینی با دیگر فتنه‌ها قابل تقسیم هستند. تلقی به قبول این ...
چکیده : یکی از آموزه‌های روایی پیچیده که در گزاره‌های متعدد، معارف و حقایق فراوانی در باره آن بیان شده است، بحث از «حجب و سرادقات» است و برخی از اندیشمندان اسلامی در شاخه‌های گوناگون، مانند فقه الحدیث، عرفان و حکمت، در ...
چکیده : ابو محمد حسن بن شعبة حرّانی، محدّث شیعی سدۀ چهارم هجری است که اطلاعات کمی در بارۀ وی وجود دارد. کهن‌ترین منبعی که از وی نام برده، به سدۀ دهم هجری بازمی‌گردد. آشنایی بیشتر عالمان شیعی با وی، بیش از ...
چکیده : از سیاق در کشف معنا، شناخت انواع علل و موانع فهم حدیث، حذف، اصلاح و تنقیح احادیث آسیب دیده بهره جسته‌اند. توجه نکردن به این روش، گاهی منجر به معانی غیر مراد از حدیث می‌گردد. در این مقاله _ که ...
چکیده : تأویل یکی از مفاهیم بنیادین دینی است و فهم درست آن دانشی ویژه می‌طلبد. این نوشته بر آن است تا با استفاده از حدیث «أنت تقاتل علی التأویل کما قاتلت علی التنزیل»، ضمن تبیین حدیث و مسائل آن، با استفاده ...
چکیده : با این که حنش بن معتمر در سلسله سند چندین روایت از روایات شیعه حضور دارد، اما اطلاعات چندانی در بارۀ این راوی در منابع رجالی شیعه وجود ندارد. در منابع رجالی اهل سنت نیز اظهار نظرهای متناقضی در بارۀ ...
چکیده : در بین متفکران یهودی و مسلمان گرایشی وجود دارد که بر بسندگی کتاب مقدس و قرآن تأکید دارند و سنت را به طور کلی یا سنت به مثابه مرجع معتبر و مقدس را انکار می کنند.از منکران سنت در یهودیت، ...
چکیده : یکی از مهم‌ترین راه‌های نشان دادن جایگاه انحصاری اهل بیت علیهم السلام بررسی و تبیین دانش‌هایی است که از آنان به ما رسیده و در ابعاد مختلفی در تفاسیر منقول از ایشان نمایان است. اهمیت این بررسی آن‌گاه روشن ...
چکیده : چگونگی تفكر انسان، نقش تعیین‌كننده‌ای در ایجاد رضایت او از زندگی دارد. زیرا این افکار و اندیشه‌های آدمی است که با درونی شدن، باورها و اعتقادات را شکل می‌دهد و به احساسات و رفتارها جهت می‌بخشد. دنیا ـ به عنوان ...
چکیده : در تعدادی از روایات آیه ای از قرآن توسط معصوم علیه السلام قرائت شده و نکته ای به آن ضمیمه شده است که جزء آیه نیست و تعبیری چون «هکذا نزلت» یا «و اللّه هکذا نزل بها جبرئیل علی محمد» ...
چکیده : خاخام ریوِن فایرستون (Reuven Firestone) خاورشناس آمریکایی در مقاله خود، با استفاده از سیر تاریخی تعیین ذبیح حضرت ابراهیم علیه السلام در ادیان ابراهیمی و بر مبنای شناختی که از این ادیان دارد و به باور اهمیت نژاد و ...
چکیده : سبب نزول، سؤال، حادثه و هر اتفاقی است که در عصر پیامبر (صلّى اللّٰه علیه و آله) رخ داده و باعث نزول آیه، آیات و یا سوره‌ای از قرآن شده است که به شکلی به آن حادثه یا سؤال اشاره ...
چکیده : حدیث «النّاسُ عَبِیدٌ لَنا …» از جمله روایاتی است که از امام رضا علیه السلام به منظور مقابله با انحراف عقاید صادر گردیده است. پژوهش حاضر در صدد است با روش تحلیلی_ توصیفی به بررسی سندی و محتوایی آن ...
چکیده : بهره‌گیری از روایات منوط به زدودن آسیب‌های وارد بر آن است. یکی از این آسیب‌ها تصحیف است که موجب تغییر جزئی در الفاظ روایت و در نتیجه انحراف از معنای مقصود می‌شود. این نوشتار با روش توصیفی _ تحلیلی پس ...
چکیده : امام علی (علیه السلام) به عنوان جانشین به حق پیامبر اکرم (صلی اللّٰه علیه وآله) بعد از 25 سال، حکومت جامعه اسلامی را در دست گرفتند، و به عنوان امام و رهبر، واجب الاطاعة بودند، امّا از طرف مردم زمان ...
چکیده : روایت نزول قرآن بر هفت حرف یکی از روایات مشهور در جوامع روایی اهل سنت بوده که به صورت های نزول، قرائت و تفسیر قرآن بر هفت حرف و به صورت نزول قرآن بر اقسام هفت‌گانه، در برخی جوامع روایی ...
چکیده : دو مفهوم دنیا و آخرت در متون اسلامی، از کلیدی‌ترین مفاهیم هستند. اسلام با بیان ارزش هر کدام از آنها و نشان دادن جایگاه آنها در هستی، مسیر سعادت انسان را ترسیم نموده است. نتیجه عملی چنین ارزشْ داوری، جهت ...
چکیده : شیخ کلینی برای تألیف کتاب الکافی از منابع و مکتوبات پیش از خود استفاده کرده و طریقی به آن کتاب‌ها داشته است، اما مطالب برخی از این منابع هم با واسطه کتاب‌های نسل‌های بعد به دست شیخ کلینی رسیده است. ...
چکیده : در معارف شیعی، دعا یکی از مهم‌ترین متون شناخته شده است؛ چرا که پیونددهنده‌ای پویا بین خالق و مخلوق به شمار می‌آید و یکی از والاترین نمونه‌های نیایش، صحیفه سجادیه است. این دعاها محصول شرایط بعد از قیام عاشورا است. ...
