مؤلف

پدر وى آية اللّه حاج ميرزا محمّد حسن آشتيانى (د 1319 ق) از مشاهير شاگردان شيخ انصارى و اول كسى است كه نظرات استاد را در ايران مطرح كرد. بحر الفوائد، مفصل ترين و مهم ترين حاشيه بر فرائد الاصول شيخ انصارى، از تأليفات اوست. ايشان در جريان نهضت پيروز تنباكوى ايران در سال 1309 ق ، رهبرىِ نهضت را در تهران، به عهده داشت. شيخ مرتضى، ميرزا هاشم، ميرزا مصطفى و ميرزا احمد چهار پسر اويند كه در صحنه علم و سياست ايران همچون پدر، نامى درخشان و بلند دارند. ^۱ در ايام درگذشت استادِ بزرگ حوزه نجف اشرف، شيخ مرتضى انصارى رحمه الله به سال 1281 ق ، نوزادى در خانه ميرزاى آشتيانى، قدم به عرصه حيات گذاشت، كه پدر به احترام استاد، او را مرتضى نام نهاد. شيخ انصارى در 18جمادى الثانى 1281 ق ، جهان علم را يتيم كرد، و تقارن وفات شيخ، با تولد شيخ مرتضى آشتيانى، در ميان خاندان آشتيانى مشهور و معروف بوده است. با اين حال سال 1280 ق ، چنانچه، گلزار معانى نوشته است، جايى ندارد. برخى روز وفات شيخ و بعضى نيز يك شب بعد از وفات او را، تولد آشتيانى دانسته اند. ^۲