احادیث داستانی فرودستان و بینوایان پیشگام در پیروی از پیامبران

شخصی که اهل مطالعه بود، وقتی که دانست فرودستان و بینوایان از رسول گرامی اسلام(ص) پیروی کرده اند، به حقانیت حضرت پی برد زیرا پیامبران دیگر نیز چنین بودند.

تفسیر ابن کثیر عن أبی رزین:

کانَ رَجُلانِ شَریکانِ خَرَجَ أحَدُهُما إلَی السّاحِلِ وبَقِی الآخَرُ، فَلَمّا بُعِثَ النَّبِی(ص) کتَبَ إلی صاحِبِهِ یسأَ لُهُ ما فَعَلَ؟ فَکتَبَ إلَیهِ: إنَّهُ لَم یتَّبِعهُ أحَدٌ مِن قُرَیشٍ، إنَّمَا اتَّبَعَهُ أراذِلُ النّاسِ ومَساکینُهُم.

قالَ: فَتَرَک تِجارَتَهُ ثُمَّ أتی صاحِبَهُ، فَقالَ: دُلَّنی عَلَیهِ، قالَ: وکانَ یقرَأُ الکتُبَ أو بَعضَ الکتُبِ، قالَ: فَأَتَی النَّبِی(ص) فَقالَ: إلی مَ تَدعو؟ قالَ: إلی کذا وکذا، قالَ: أشهَدُ أنَّک رَسولُ اللّهِ.

قالَ: وما عِلمُک بِذلِک؟ قالَ: إنَّهُ لَم یبعَث نَبِی إلاَّ اتَّبَعَهُ رُذالَةُ النّاسِ ومَساکینُهُم.

قالَ: فَنَزَلَت هذِهِ الآیةُ: «وَ مَا أَرْسَلْنَا فِی قَرْیةٍ مِّن نَّذِیرٍ إِلاَّ قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُم بِهِ کفِرُونَ».

قالَ: فَأَرسَلَ إلَیهِ النَّبِی(ص): إنَّ اللّهَ قَد أنزَلَ تَصدیقَ ما قُلتَ.[۱]

تفسیر ابن کثیر ـ به نقل از ابو رزین ـ:

دو نفر با هم شریک بودند. یکی از آنها [برای تجارت] به ساحل [شام]رفت و دیگری باقی ماند. چون پیامبر(ص) مبعوث شد، آن که به ساحل رفته بود، به شریکش نامه نوشت و از او در باره پیامبر(ص) جویا شد که چه می کند؟ شریک به او نوشت: هیچ یک از قریش، پیرو او نشده اند؛ بلکه فرودستان و بینوایان به او گرویده اند.

آن مرد، تجارتش را [نیمه کاره] رها کرد و نزد شریکش آمد و گفت: مرا به نزد او راه نمایی کن. او کتاب ها یا برخی کتاب ها را خوانده بود. پس نزد پیامبر(ص) آمد و گفت: تو به چه چیز، دعوت می کنی؟ فرمود: «به فلان و بهمان چیز». مرد گفت: گواهی می دهم که تو، فرستاده خدا هستی. فرمود: «از کجا دانستی؟». گفت: چون هیچ پیامبری مبعوث نشد، مگر این که فرودستان و بینوایان جامعه به او گرویدند.

ابو رزین می گوید: در این هنگام، این آیه فرود آمد: «ما در هیچ شهر و دیاری هشداردهنده ای نفرستادیم، مگر این که اشراف [و مرفّهان] آنها گفتند: ما به آنچه که بدان فرستاده شده اید، کافریم».

پس پیامبر(ص) به آن مرد پیغام داد که «خداوند، در تصدیق آنچه گفتی، آیه ای فرو فرستاد».

[۱]. تفسیر ابن کثیر: ج ۶ ص ۵۰۸، الدر المنثور: ج ۶ ص ۷۰۴ نقلاً عن ابن أبی شیبة وابن المنذر وابنأبی حاتم عن ابن زید، دانشنامه قرآن و حدیث، ج ۱۷، ص ۳۹۸.