احادیث داستانی بیعت امام علی(ع) در یوم الانذار

ماجرای یوم الانذار و بیعت امام علی(ع) در سنین پایین با رسول خدا(ص) بیان شده است.

مجمع البیان عن أبی رافع ـ فی ذِکرِ قَضِیةِ جَمعِ النَّبِی(ص) بَنی عَبدِ المُطَّلِبِ ـ:

إنَّهُ(ص) جَمَعَهُم فِی الشِّعبِ... ثُمَّ قالَ: إنَّ اللّهَ تَعالی أمَرَنی أن اُنذِرَ عَشیرَتِی الأَقرَبینَ، وأَنتُم عَشیرَتی ورَهطی، وإنَّ اللّهَ لَم یبعَث نَبِیا إلّا جَعَلَ مِن أهلِهِ أخا ووَزیرا ووارِثا ووَصِیا وخَلیفَةً فی أهلِهِ، فَأَیکم یقومُ فَیبایعُنی عَلی أنَّهُ أخی ووارِثی ووَزیری ووَصِیی، ویکونُ مِنّی بِمَنزِلَةِ هارونَ مِن موسی إلّا أنَّهُ لا نَبِی بَعدی؟

فَسَکتَ القَومُ فَقالَ: لَیقومَنَّ قائِمُکم أو لَیکونَنَّ فی غَیرِکم ثُمَّ لَتَندَمُنَّ. ثُمَّ أعادَ الکلامَ ثَلاثَ مَرّاتٍ، فَقامَ عَلِی(ع) فَبایعَهُ وأَجابَهُ.[۱]

مجمع البیان ـ به نقل از ابو رافع، در بیان داستان پیامبر(ص) که فرزندان عبد المطّلب را جمع کرد ـ:

ایشان، آنان را در شِعب گرد آورد... و سپس فرمود: «خداوند متعال به من فرمان داده است که عشیره نزدیکم را هشدار دهم، و شما عشیره و طایفه من هستید. خداوند، هیچ پیامبری را نفرستاد، مگر این که یکی از کسان او را به عنوان برادر و دستیار و وارث و وصی و جانشین وی در میان کسانش قرار داد.

پس اینک، کدام یک از شما بر می خیزد و با من بیعت می کند تا برادر و وارث و دستیار و وصی من باشد و برایم به سان هارون نسبت به موسی باشد، با این تفاوت که پس از من پیامبری نیست؟».

همگان خاموش ماندند. پیامبر(ص) فرمود: «یا یکی از شما بر می خیزد، یا این که این مقامات به غیر شما می رسد. آن گاه قطعاً پشیمان خواهید شد!».

پیامبر(ص) سه بار، این سخن را باز گفت، و بار سوم، علی(ع) برخاست و با پیامبر(ص) بیعت کرد و دعوتش را پذیرفت.


[۱]. مجمع البیان: ج ۷ ص ۳۲۳، تفسیر فرات: ص ۳۰۳ ح ۴۰۸، تأویل الآیات الظاهرة: ج ۱ ص ۳۹۳ ح ۱۹ کلاهما نحوه، بحار الأنوار: ج ۱۸ ص ۲۱۲ ح ۴۱ وص ۱۶۳، دانشنامه قرآن و حدیث، ج ۱۶، ص ۳۶۸.