تحلیل قرآنی مفهوم ولایت در حدیث غدیر

نشریه : پژوهش‌نامه علوم حدیث تطبیقی

نویسنده : پديدآورنده : علی حسن بگی
پديدآورنده : ابراهیم ابراهیمی
پديدآورنده : محمد تیموری

چکیده :

مفهوم «ولایت» در حدیث غدیر، از جمله مفاهیمی است که دیدگاه‌های متناقضی از سوی شیعه و اهل‌‌سنت نسبت به آن ارائه شده ‌است. شیعه، «ولایت» مطرح‌شده در این حدیث را از مهم‌ترین نصوص قطعی بر امامت و وصایت امام علی(ع) می‌داند؛ ولی برخی از اهل‌سنت آن را در حد محبت و نصرت تنزّل داده‌اند. این تحقیق بر مبنای ارتباط مفهومی و مصداقی «ولایت» در آیۀ ولایت و حدیث غدیر، در صدد است با روش توصیفی-تحلیلی، مفهوم «ولایت» امام علی(ع) در حدیث غدیر را در پرتو معنایابی مفهوم ولایت الهی و نبویa در آیۀ ولایت و دیگر آیات قرآن تحلیل کند. نوشته حاضر بیان می‌‌کند که بر اساس تحلیل آثار ولایت الهی و نبوی(ص) که عبارت‌اند از: نصرت، هدایت، محبت و سرپرستی و همچنین اسباب و لوازم ورود به این دو ولایت که شامل: ایمان، عمل صالح، مودّت، اطاعت و تبعیت از «ولیّ» است و انطباق این مؤلفه‌ها بر ولایت علوی(ع) در حدیث غدیر؛ «ولایت» مطرح‌شده برای امام علی(ع) در حدیث غدیر، مفهومی اعمّ از محبت و نصرت داشته؛ بلکه بر «رهبری دینی، فکری، اجتماعی و سیاسی» آن امام(ع) دلالت تام دارد.