بررسی محتوایی حدیث استعداد فقر و نقد برخی از دیدگاه‌ها - صفحه 21

عطائه و رزقه.1

بنگرید، هر کس دلیلی یافتید مبنی بر این که علی و اهل بیتش را دوست دارد، نامش را از دیوان پاک کنید و عطا و روزی‌اش را ببرید.

سپس در بخشنامه‌ای الحاقی شدت بیشتری را برگزید:

من اتهمتموه بموالاة هؤلاء القوم فنکّلوا به و اهدموا داره.۲

هر کس را که به دوستی این خاندان متهم دیدید، به عقوبت رسانید و خانه‌اش را ویران سازید.

هیچ بلایی در عراق و به ویژه در کوفه شدیدتر و سخت‌تر از این نبود تا جایی که شیعیان علی حتی از دیدار دوستان شیعه‌شان _ که مورد اعتماد بودند _ هراس داشتند و در سرداب خانه‏‏ها مخفیانه و دور از چشم حتی غلامان و کنیزانشان دیدار می‌کردند و اگر سخنی گفته می‌شد، با قسم‌‏های سنگین برای فاش نشدن همراه می‏شد.۳ دیگرانی هم دوستی آل الله را انکار می‏کردند و حدیث برمی‌ساختند و با این کار به حاکمان تقرب می‏جستند و دارایی کسب می‏کردند؛ به قول ابن ابی الحدید:

فیفتعلون الأحادیث لیحظوا بذلک عند ولاتهم و یقربوا مجالسهم و یصیبوا به الأموال و الضیاع و المنازل.۴

ابن ابی الحدید اشاره می‏کند که این مصیبت همچنان بود و با شهادت امام حسن _ علیه السلام _ افزون شد:

و لم یبق أحد من هذا القبیل إلا و هو خائف علی دمه أو طرید فی الأرض؛

کسی از شیعیان امام نماند، مگر این که بر خونش هراسناک بود یا متواری بود.

این جریان با شهادت امام حسین _ علیه السلام _ باز شدت بیشتری گرفت، در زمان عبد الملک بن مروان و حجاج جنایت‏‏ها در حق شیعه انجام شد و تنها با دشنام به امیرمؤمنان‏ و اظهار نفرت از خاندان نبوت تقرب به حکام حاصل می‏شد و حتی حکم ولایت شهری اخذ می‏‌شد.۵

1..‏ همان، ص۳۷.

2..‏ همان.

3..‏ ر.ک: شرح ابن ابی الحدید، ج۱۱، ص۳۷.

4..‏ همان.

5..‏ همان، ص۳۸.

صفحه از 30