امام باقر علیه السلام
ـ في صِفةِ الشِّيعَةِ ـ: إنّهُم حُصونٌ حَصينَةٌ، في صُدورٍ أمينَةٍ، و أحلامٌ رَزينَةٌ ، لَيسُوا بِالمذايِيعِ البُذُرِ، و لا بالجُفاةِ المُرائينَ، رُهبانٌ باللَّيلِ اُسْدٌ بالنَّهارِ .
ـ در بيان اوصاف شيعه ـفرمود : آنان دژهايى استوارند، سينههايشان امانتدار (راز نگه دار) است و انديشههايشان درست و صائب. نه دهانْ لَق و سخن چينند و نه جفاكار و دو رو، راهبان شباند و شيران روز.
مشكاة الأنوار : ص۱۲۶ ح۲۹۲
چکیده : در جامعه کنونی، مکاتب و مذاهب، سبکهای متفاوتی برای زندگی بشری ارایه میدهند و ادعا میکنند که جامعه مطلوب و زندگی سالم در نتیجۀ پیروی از روشی است که آنان ارایه مینمایند، اما اگر حقیقت آن‌گونه است که آنان ادعا ...
نویسنده :
چکیده : سیرۀ رضوی به عنوان الگویی شایسته جهت دست‌یابی به طریق هدایت و کمال حقیقی، آکنده از دستورات و روایاتی است که هر کدام به جنبه‌ای از زندگی انسان نظر دارد. با بهره‌گیری از این آموزه‌ها، می‌توان به الگوی خانواده سالم، ...
چکیده : هدف از پژوهش حاضر، استخراج مؤلّفه‌های مفهومی تربیت از سیرۀ امام رضا علیه السلام و دلالت آنها بر بهره‌گیری مطلوب از عناصر تربیتی می‌باشد. بدین منظور ابتدا با استفاده از روش تحلیل اسنادی، 33 مؤلّفه مفهومی تربیتی از کتب حدیثی ...
چکیده : نقش مناسبات انسانی در نظام تربیتی امام رضا علیه السلام بسیاربرجسته است. هدف این پژوهش بررسی الگوی مطلوب روابط انسانی در نظام تربیتی امام رضا علیه السلام است. روش پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی می‌باشد و به منظور گردآوری داده‌های پژوهش، ...
چکیده : از نگاه شیعه، گفتار، رفتار و تقریر پیامبر و ائمه علیهم السلام ، حجّت و برهان شرعی است، از این‌رو «سبک زندگی» این بزرگواران، برای شیعیان، رنگ خدایی دارد. شناخت سبک زندگی پیشوایان دین، نیازمند مطالعۀ دقیق و همه‌جانبه زندگی ...
چکیده : مسئله اسماء و صفات الهی، یکی از پیچیدهترین موضوعات کلام اسلامی است. رویکردهای مختلف و بعضاً متناقض در درون جامعه اسلامی نسبت به اسماء و صفات الهی، ارتباط آن با حوزههای دیگر کلامی و تأثیرش بر فهم اصول اساسی اسلام، ...
چکیده : امام رضا علیه السلام در دوران امامت خویش، شیوۀ اعتدالی و مبتنی بر عقلانیت سیاسی را که پدرن بزرگوارش در پیش گرفته بودند، به همان نحو ادامه داد و ضمنِ جلوگیری از نابودی جامعۀ شیعه، با جریان‌های تندروی فکری و ...
چکیده : خانواده، واحد کوچک سازندۀ جامعه بزرگ بشری است که تربیت انسان‌ها را در ابعاد فردی و اجتماعی عهده‌دار است. بدون وجود خانواده، شیرازه جوامع بشری گسسته شده، تعادل حیات انسانی از بین می‌رود. توجه فراوانی که در سیره معصومان علیهم ...
چکیده : هدف پژوهش: مقصود ما از انجام این تحقیق، بررسی وتبیین مقوله «مردم‌دوستی» از منظر امام رضا علیه السلام است. بیان مسئله: مردم دوستی از دیدگاه امام هشتم علیه السلام در واقع زیر‌مجموعه «اخلاق اسلامی» به شمار می‌رود. احسان و نیکی ...
چکیده : مناظره، گفتمانی برای ایجاد فهم مشترک و درک متقابل توأم با اثربخشی دو جانبه است، از این رو شیوه‌های تبیین معارف دین در کتب اهلبیت علیهم السلام در مواجهه با اندیشه‌های مخالفان اسلام و تشیع و دیگر فرقه‌های اهل کتاب، ...
چکیده : سبک زندگی، شامل مجموعه‌ای از رفتارها و الگوهای کنش هر فرد است که معطوف به ابعاد هنجاری و معنایی زندگی فردی یا اجتماعی باشد. و از آن‌جا که آموزه‌های دینی بر شکل‌گیری و تثبیت باورها، ارزش‌ها و هنجارها اثرگذار است، ...
چکیده : نخستین روز فروردین 1401 مصادف با 18 شعبان 1443، آیت‌الله محمّد محمّدی ری‌شهری استاد و محقّق بزرگ حدیث، رحلت کرد. او مجتهدی حدیث‌پژوه بود که در دوران معاصر، حدیث شیعه را احیا نمود. وی زمان‌شناس بود و توانست راه را ...
چکیده : شب، زمان اصلی استراحت انسان است و بهترین فرصت برای خلوت با پروردگار و عبادت نیز به شمار می‌رود. اجرای دو برنامۀ استراحت و عبادت در یک بازۀ زمانی مشخص، نیازمند زمان‌بندی است. پژوهش پیشِ رو درصدد استخراج «برنامۀ زمانی ...
چکیده : چشم‌زخم، آسیب یا نقصانی است که از ناحیه برخی افراد به‌دلیل دشمنی، گناه، تعجّب، حسادت و یا دلایل دیگر، ایجاد می‌‌‌شود و برای رفع آثار بد آن راهکارهایی بیان شده است. دیدگاه‌ها درباره ماهیت و زمینههای چشم‌زخم متفاوت است. عدّه‌ای ...
چکیده : «ابوجعفر محمّد بن عیسی بن عُبید عُبَیدی» از راویان فعّال در عرصه انتقال تراث حدیثی امامیه و پُرروایت در منابع حدیثی شیعه است. گفت‌وگو درباره طبقه روایی و تعاملات حدیثی «محمّد بن عیسی» به‌دلیل نقش بسیار در اعتبارسنجی روایات وی، ...
چکیده : توثیق و تضعیف رجالی در میزان اعتباربخشی به خبر راوی نقش دارد. اصلی‌ترین هدف دانش رجال همین است. برخی از صاحب‌نظران رجالی یکی از توثیقات عام را «وکالت از جانب امام معصوم» شمرده‌اند. آنها بر این باورند که وکالت به ...
چکیده : امروزه پژوهشگران برای بسیاری از کتاب‌ها، فهارس تخصّصی تهیّه میکنند. این فهارس دربردارندۀ «عناوین» و «آدرس» محتواهای مشابه یک کتاب است. اگر فهرست‌ها با رعایت قواعد فهرست‌نویسی و به‌صورت هدفمند و روشمند، گردآوری شده باشند، می‌توانند ترسیمی از محتوای کتاب ...
چکیده : نگاشته حاضر، ترجمه مقدّمه کتاب «توضیح الاسناد المشکلة فی الکتب الاربعة، اسناد الکافی» است که به قلم محقّق فاضل و توانمند حجّت الاسلام و المسلمین استاد سید محمّدجواد شبیری زنجانی (حفظه‌الله) نگاشته شده است. محقّق گرامی در این مقاله، مراحل ...
چکیده : مراجعه به کتاب‌های علوم اسلامی از نیازهای اوّلیه یک پژوهشگر اسلامی است. نیازی که در گذشته به‌دلیل کم‌بودن نسخه‌های کتب و هزینه‌بر بودن تهیّه آن، همواره یکی از چالش‌های محقّقان بود. با پیشرفت تکنولوژی، نرم‌افزارهای رایانه‌ای به وجود آمدند و ...
چکیده : مقاله حاضر عهده‌دار تحليل يكى از احاديث فضائل اميرالمومنين عليه السلام به نام «ردّ الشمس» است كه در دو بخش سامان يافته است. در بخش اوّل، ديدگاه محدّثان و انديشمندان اهل سنّت درباره حديث ردّ الشمس مورد نقد و بررسى ...
چکیده : وظیفه هدایت گری امامان علیهم السلام در نظام آفرینش اقتضا می‌کند که گاه از شیوه‌ها و پاسخ‌های نامتعارف استفاده کنند. ممکن است برخی از پاسخ ها با آموزه‌های دینی و یا داشته های علمی قطعی تنافی داشته باشند از این ...
چکیده : روایات اهلبیت(ع)، تعبیر «ازدیاد ایمان» را درباره‌ی تحولاتی در انسان مطرح می‌کند که علاوه‌بر بُعد اعتقادی و عبادی، ابعاد دیگر روانی و رفتاری وی را نیز در بر می‌گیرند. از دیگرسو؛ نظریه‌ی روان‌شناختی «مراحل‌رشد‌ایمانِ» جیمز‌فاولر، چیستیِ«رشد ایمان» را در قالب ...
چکیده : عقلگرایی فلسفی و نقلگرایی دو رویکرد مورد توجه در فهم و تبیین روایات هستند. یکی از راه‌های آشنایی با این دو رویکرد و نقاط اشتراک و تمایزشان بررسی مقایسه‌ای آنها از جهت میزان توجه و بهره-مندی آنها نسبت به اصول ...
چکیده : کیستی علی بن احمد ابن ابی جِید، وثاقت و نقش آفرینی وی در انتقال تراث حدیثی در سده چهارم هجری مسأئلی است که این پژوهش را سامان داده است. جایگاه ویژه وی در تراث پژوهی، حضورش در اسناد روایات مهمی ...
چکیده : بخشی از سنت روایی جهان اسلام به نقل معجزات منتسب به پیامبر(ص) اختصاص دارد. رشد صعودی این اخبار از نظر کمّی و کیفی در منابع متأخر نسبت به منابع متقدّم، احتمال تلقّی گردیدن برخی وقایع طبیعی زمان رسول اکرم(ص) را ...
چکیده : برخی احادیث منقول از امامان معصوم(ع) در ذیل آیات قصه آدم(ع) ناظر بر تأویل آیات هست که این تأویلات در نگاه نخست، بامعنای ظاهری الفاظ آیه معارض به نظر می‌رسد.این پژوهش راهکارهای برون‌رفت از این تعارض بدوی را از میان ...
چکیده : قرآن کریم در ساختاری ویژه و منحصربه‌فرد در ذیل آیات و سطور ظاهری _براساس روایات ذوبطن بودن قرآن_ دارای لایه‌های معنایی است. یکی از این آیات و عبارات، آیۀ 87 از سورۀ حجر و عبارت "سبعاً من المثانی" است. نوشتار ...
چکیده : تأثیر شگرف شعر بر جوامع بشری و علاقه عرب به کاردانان این عرصه، امری است که تقسیم دوگانه‌ی شعر به دو گونه‌ی ارزشی و جاهلی توسط قرآن و توجه سیره‌ی وحیانی رسول خدا (ص) و اهل بیت (ع) ایشان را ...
چکیده : آن حضرت با وجود حبس و فشارهای موجود، توانستند تشکیلاتی را که پدر بزرگوارشان تأسیس کرده بودند، نه-تنها حفظ کنند بلکه آن را گسترش دهند. در پژوهش حاضر، جایگاه و وضعیت این سازمان در عصر امام کاظم(ع) و نیز نقش ...
چکیده : آنچه در پی می آید تحلیل صوری روایتی مربوط به انهدام عزی است که بنابر آن، عزی، مهمترین خدای قریش، در هنگام انهدام به صورت زنی سیاه با موهای پریشان ظاهر شد و سپس توسط سربازان اسلام به قتل رسید. ...
