امام علی علیه السلام
اللّهُمَّ إنَّكَ تَعلَمُ أنَّهُ لَم يَكُنِ الَّذي كانَ مِنّا مُنافَسَةً في سُلطانٍ ، ولَا التِماسَ شَيءٍ مِن فُضولِ الحُطامِ ، ولكِن لِنَرُدَّ المَعالِمَ مِن دينِكَ، ونُظهِرَ الإِصلاحَ في بِلادِكَ، فَيَأمَنَ المَظلومونَ مِن عِبادِكَ ، وتُقامَ المُعَطَّلَةُ مِن حُدودِكَ .
بار خدايا ! تو مىدانى كه آنچه از ما سر زد، از سرِ قدرتطلبى، يا به دست آوردن چيزى از متاع بىارزش دنيا نبود؛ بلكه براى اين بود كه نشانههاى دينت را بازگردانيم و در شهرهايت، آبادانى پديدار سازيم تا بندگان ستمديدهات در امنيّت باشند و احكام بر زمين ماندهات بر پا شوند.
نهج البلاغة: الخطبة 131
چکیده : اين مقال شرحى است بر كلام اميرمؤمنان على عليه السلام در باب ويژگى شيعيان واقعى و بى اعتنايى آنان به دنيا. باورمندى انسان به اينكه براى خواسته هاى انسان مرزى وجود دارد و آزاد نيست كه هر چيزى را از ...
نویسنده :
چکیده : در منابع روایی، احادیثی با عنوان اقبال و ادبار قلوب گزارش شده که انسان را به بهره بردن از نوافل در فرصتِ اقبال و ترک آن در هنگام ادبار دلها سفارش میکند. از سوی دیگر، روایاتی تحت عنوان جهاد با ...
چکیده : علامه مجلسی به عنوان یکی از علمای بزرگ شیعه دارای نظریاتی درباره مباحث آسیبشناسی احادیث است که مشخص کردن روش و معیارهای ایشان کمک بسیاری در شناخت بهتر و تشخیص روایات تقیهای دارد. شناخت روایات تقیهای از آنجا ضرورت دارد ...
چکیده : علمای حدیثی اهل سنت، با احادیثی که فقط از طریق یک راوی نقل شده، با احتیاط برخورد کرده اند؛ چنانکه مالک در این باره می گوید: «شر العلم الغریب، وخیر العلم الظاهر الذی قد رواه الناس». اگر از یک راوی، ...
چکیده : واپس گرایی و بازگشت به رسوم جاهلیت، دوری از سیره رسول خدا (ص)، فساد اقتصادی و انحراف سیاسی، میراث برجای مانده برای امام علی (ع) است. زندگی مولودی که از والدین هاشمی نسب است و تربیت یافته رسول خدا (ص) ...
چکیده : از چالش های جدی فراروی اندیشمندان مسلمان، وجود احادیثی در نکوهش زنان است که بازپژوهی آنها می تواند نقش مؤثری در تببین جایگاه زن در اندیشه اسلام داشته باشد. روایتی که زن را شر معرفی می کند، از این جمله ...
چکیده : مواریث حدیثی به عنوان یکی از مهمترین راه های دستیابی به معارف الهی، نیازمند حفظ آن از فراموشی و حراست از آن در برابر آسیب هایی است که این گنجینه ارزشمند را تهدید می کند. راهیابی عبارت های حدیث نما ...
چکیده : شماری از احادیث امامیه به این مطلب اشاره دارند که غسل امام پیشین را فقط امام پس از او باید انجام دهد. از گام های مهم برای پژوهش درباره این احادیث، دسته بندی و گونه شناسی آنهاست تا نقاط ضعف ...
چکیده : یکی از مسائل بنیادین در پژوهشهای اخلاقی، تفاوت در ویژگیهای اخلاقی زن ومرد است. در دوران معاصر، طرفداران برابری زنان با مردان، از جمله برخی اندیشمندان شیعی، سعی در انکار وجود این تفاوتها دارند، لذا قایل به تفکیک نقشها بر ...
چکیده : در بررسیهای سندی، عناوین متعدد یک راوی و اشتراک یک اسم بر مصادیق مختلف، از موانع شناسایی هویت راویان است. هدف از این پژوهش شناخت عنوان سلیمان بن جعفر است. این اسم با القاب مختلف در اسناد روایات ذکر شده ...
چکیده : آشنایی با دیدگاههای علما، پیشنیاز هر گونه داوری درباره دیدگاه اسلام درباره مسئله زن است. یکی از علمای تأثیرگذار در مباحث زنان شیخ حر عاملی است. بهطوری که برخی از مسائل زنان، میراث برجای مانده از آراء این عالم اخباری ...
چکیده : جایگاه ویژه آموزههای اسلامی در نظام کنترلی کشور، معرفی ظرفیتهای این آموزهها را در مطالعۀ آسیبهای اجتماعی، اولویت میبخشد و بررسی قرآن و حدیث را به عنون منابع این مطالعه، ضروری میسازد. ظرفیتهای امر به معروف و نهی از منکر، ...
چکیده : وجود احادیث جعلی در بین روایات رسول خدا(ص) و ائمههدی(ع) واقعیتی غیر قابل انکار است. در این نوشتار دربارۀ آغاز جعل حدیث، کیفیت حدیث جعلی، معیار بازشناسی روایات ساختگی عمدی از غیر عمدی و وجود روایات جعلی در کتب معتبر ...
چکیده : استناد فراوان به حدیث مشهور «نیة المؤمن خیر من عمله» در عرصههای مختلف علمی، حاکی از اهمیت این حدیث در میان عالمان مسلمان است. دربارۀ مفاد و مفهوم این حدیث، دیدگاهها مختلف است و میتوان در این زمینه، به بیش ...
چکیده : از دیرباز دستیابی به احادیث صحیح وجهه همت دانشمندان شیعی بوده است. در این زمینه تلاشهای علمی ارزندهای برای کشف آسیب متنی و سندی احادیث صورت گرفته است. از علمای معاصر که برای کشف تحریفات اسناد حواشی عالمانهای نگاشته، آیة ...
چکیده : فهم متون نهجالبلاغه همیشه ساده نیست و گاه دشواریهایی دارد که عبور از آنها نیازمند تجهیز به روشی علمی است؛ روشی که بر اساس اقتضائات نهجالبلاغه تعریف گردد و به تناسب ویژگیهای آن تنوع یابد. ویژگیهایی نظیر سبک، ساختار و ...
چکیده : مقاله حاضر در پی برون رفت از رویه عمومی تحقیقات تاریخ اهل بیت: که در بهرهگیری از منابع، مراجعهای یکسان و نه با درک کافی از محتوای آنها صورت میگیرد، به این مسئله میپردازد که گزارههای تاریخی، در چه گونههایی ...
چکیده : اعجاب عبارتها و عمق حقایق روایاتی معتبر از اهل بیت:، مشهور به «صعب، مستصعب»، گویای اهمّیّت و ضرورت فهم این گونه روایات از جنبههای گوناگون است؛ به گونهای که به رغم آرای حدیثشناسان و پژوهشهای چهار مقاله در این باره، ...
چکیده : عترت طاهره(ع) یکی از دو یادگار گرانبهای پبامبر اسلام(ص) و ازجمله موضوعات مهمی است که میتوان آن را در کلام امام علی(ع) مورد مطالعه قرار داد. شناسایی و شناساندن عترت(ع) و بیان فضایل آنها در نهجالبلاغه از جایگاه حائز اهمیتی ...
چکیده : تنوّع مثلها و مثلوارههای نهجالبلاغه در کنار کارکردهای دینی، تربیتی و اخلاقی، از منظر زبانشناسی شناختی اهمیتی برجسته دارد. اثربخشی این گونههای ادبی، در رسایی مضمون، آفرینش تصویر و برجستهسازی معنا، آشکار بوده و هویت فکری و فرهنگی آن روزگار ...
چکیده : کنشهای نخبگان حاکم بر ساختار رسمی قدرت از موضوعات مهم در دانش سیاسی است و یافتههای دانش نظری علوم سیاسی بر وجوه چهارگانه دولت شامل وجه عمومی، خصوصی، ایدئولوژیک و وجه سرکوب یا اجرای قوانین حکایت دارد. مسئله موردنظر این ...
چکیده : نحو یک متن منفعل با نحو یک متن فعّال تفاوت چشمگیری دارد؛ زیرا نوع جملهها (اسمیه و فعلیه) و نوع افعال بهکار رفته (متعدّی، لازم، معلوم، مجهول و...) و نحوۀ بهکارگیری آنها در هرکدام، متفاوتِ از دیگری میباشد. یک سبکشناس ...
چکیده : رابطه اخلاق و سیاست از مسائل مهم تاریخ اندیشه سیاسی است. سؤال اساسی این است که آیا قدرت و حفظ آن اصالت دارد، یا ارزشها و اصول اخلاقی مهم هستند و سیاست، ابزار تأمین آنها است؟ این مقاله، جهتگیری امام ...
چکیده : نفس یا همان حقیقت انسان دارای ساحتهای مختلف وجودی است که همواره در دین و عرفان به آن توجه شده است. آموزههای دینی میزان و محکی دقیق برای تعریف حقیقت انسان است؛ زیرا همة جوانب وجودی او را در نظر ...
چکیده : یکی از اهرمهای مبارزه با فساد در سیستم حکومتی، شفافیت است. شفافیت مقولهای است که در جهت تقویت رابطه حکومت با شهروندان، یک حرکت اساسی در بهبود سیاستگذاری قلمداد میشود. امام علی(ع) برای شفافیت چنان جایگاهی قائل است که وجود ...
چکیده : مطالعات میان رشتهای از موضوعات جدید در علم محسوب میشود که برآیند پیچیدگی مسائل و غیرخطی بودن روابط اجتماعی میان حوزههای مختلف معرفت است که شناخت آنها را از طریق روشهای رشتهای تقریباً غیر ممکن ساخته است. علوم انسانی نیز ...
چکیده : مقتل الحسین(ع) موجود در کتاب تاریخ طبری (310 ه ـ ق) از جمله مقاتل برجایمانده و قدیمی مربوط به قرن سوم و چهارم است. این کتاب نیز مانند سایر کتب تاریخی و روایی از هجمۀ گزارشهای قابل تأمل مصون نمانده ...
چکیده : آیات آغازین سورۀ برائت برای اعلام بیزاری خدا و رسول او از مشرکان و روشنشدن وضعیت آنها در جامعه نوپای اسلامی و پیراستن خانه خدا و کنگره عظیم حج از پیرایههای شرک نازل شد. پیامبر اسلامJ نخست این آیات را ...
چکیده : تأثیر عمیق مستحبات در جهتدهی فرهنگ دینی جامعه و حفظ ایمان و ارزشهای الهی بر کسی پوشیده نیست؛ اما برخی، در کمرنگکردن احکام ترجیحی اسلام به بهانه الزامینبودن آن گام برداشتهاند. نوشته حاضر تلاش دارد از راه آیات، روایات و ...
چکیده : ماجرای خطبه پیامبر اکرم در غدیر خم در حجه الوداع، از مهمترین شواهدی است که به ولایت و وصایت علی(ع) دلالت دارد و علی(ع) در مواضع مختلف بدان استشهاد کردهاند. یکی از این موارد در نهج البلاغه و در حکمت ...