بررسی روایات فریقین دربارۀ آیات آغازین سورۀ برائت  796
بررسی روایات فریقین دربارۀ آیات آغازین سورۀ برائت

آیات آغازین سورۀ برائت برای اعلام بیزاری خدا و رسول او از مشرکان و روشن‌شدن وضعیت آن‌ها در جامعه نوپای اسلامی و پیراستن خانه خدا و کنگره عظیم حج از پیرایه‌‌های شرک نازل شد. پیامبر ...

چهل حدیث حضرت امام رضا به انضمام شرح حال  1583
چهل حدیث حضرت امام رضا به انضمام شرح حال

چهل حدیث کوتاه از امام رضا همراه ترجمه منظوم آنها

خطبه توحیدیه خطبه امام رضا(ع) با ترجمه و شرح علامه مجلسی(ره)  10039
خطبه توحیدیه خطبه امام رضا(ع) با ترجمه و شرح علامه مجلسی(ره)

در این خطبه به مفاهیمی بنیادین درباره شناخت خدا و تبیین نگرش توحیدی پرداخته شده و مباحثی عقلی و فلسفی در این باره به بحث کشیده شده است.

بررسی روایی مقابله با احکام ترجیحی  758
بررسی روایی مقابله با احکام ترجیحی

تأثیر عمیق مستحبات در جهت‌دهی فرهنگ دینی جامعه و حفظ ایمان و ارزش‌های الهی بر کسی پوشیده نیست؛ اما برخی، در کم‌رنگ‌‌‌‌‌کردن‌ احکام ترجیحی اسلام به بهانه الزامی‌نبودن آن گام بر‌داشته‌اند. نوشته حاضر تلاش دارد ...

انس بن مالک و حدیث غدیر؛ نقدی بر تفسیر سید رضی  865
انس بن مالک و حدیث غدیر؛ نقدی بر تفسیر سید رضی

ماجرای خطبه پیامبر اکرم در غدیر خم در حجه الوداع، از مهمترین شواهدی است که به ولایت و وصایت علی(ع) دلالت دارد و علی(ع) در مواضع مختلف بدان استشهاد کرده­اند. یکی از این موارد در ...

پاسخ به چند پرسش درباره احادیث ساختگى (موضوع و مجعول)  964
پاسخ به چند پرسش درباره احادیث ساختگى (موضوع و مجعول)

وجود احادیث جعلی در بین روایات رسول خدا۹ و ائمه‏هدی: واقعیتی غیر قابل انکار است. در این نوشتار دربارۀ آغاز جعل حدیث، کیفیت حدیث جعلی، معیار بازشناسی روایات ساختگی عمدی از غیر عمدی و وجود ...

رابطه روایت «النساء عیّ و عورة» و وجوب حجاب شرعی تا قرن پنجم  1634
رابطه روایت «النساء عیّ و عورة» و وجوب حجاب شرعی تا قرن پنجم

زنان در بیان ناتوان بوده و عورت هستند، پس در مقابل ناتوانی کلام آنان سکوت کنید و عورت‌‌‌بودنشان را با مستقر‌کردن در خانه‌ها بپوشانید. روایت مزبور در منابع روایی شیعه و اهل‌سنّت آمده است. «النِّسَاءُ ...

بررسی تضعیف ابوالمفضل شیبانی در تحریف و جعل اسناد  793
بررسی تضعیف ابوالمفضل شیبانی در تحریف و جعل اسناد

ابوالمفضل شیبانی (م. ۳۸۷ق) از جمله راویان پرکاری است که روایات پرشماری در منابع حدیث و کلام فرق اسلامی دارد و حتی جمعی از بزرگان فریقین او را به حافظ‌بودن می‌ستایند. با وجود این، گاه ...

معناشناسی «عقل عن الله» در روایات  1194
معناشناسی «عقل عن الله» در روایات

این نوشتار به معناشناسی عبارت«عقل عن الله» در احادیث پرداخته است. به این منظور معنای لغوی «عقل» ارائه و کاربردهایش در ترکیب با حرف جرّ «عن» گردآوری و دسته‏بندی شده است. بر این پایه، عبارت ...

شاخصه‌های فقه الحدیثی‌ امام‌ رضا‌ (ع)  741
شاخصه‌های فقه الحدیثی‌ امام‌ رضا‌ (ع)

فقه‌الحدیث در آموزه‌های اهل‌بیت(ع) از جایگاه رفیعی برخوردار است؛ به‌طوری ‌که فهم یک حدیث را بر نقل هزار حدیث برتر دانسته‌‌اند. نگاهی به تاریخ فقه‌الحدیث نشان می‌دهد که بحث از فهم و مقصود واقعی کلام ...

نقد دیدگاه دروزه پیرامون تأویل قرآن  752
نقد دیدگاه دروزه پیرامون تأویل قرآن

دَروَزه از مفسران اشعری مذهب اهل­سنت، بیشتر احادیث منسوب به ائمه: را ساختۀ شیعیان و ناشی از تعصب دانسته و ذیل آیاتی که از نظر شیعه دالّ بر فضیلت اهل­بیت :است، نظر شیعیان را مورد ...

درآمدی تحلیلی بر تبویب کتب حدیث  846
درآمدی تحلیلی بر تبویب کتب حدیث

کتاب‏های حدیثی از دوره تدوین‏های رسمی که در دسترس است، از تبویب برخوردار بوده‏اند. این مقاله در صدد است با نگاهی تحلیلی و بیرونی به این تبویب‏ها، نخست تعریف و گونه‏شناسی نسبت بدان‏ها انجام دهد ...

نسل دوم حدیث ‏پژوهی؛ معنا، مبنا و روش  757
نسل دوم حدیث ‏پژوهی؛ معنا، مبنا و روش

از مسائل مهم، تولید علم و ضرورت نظریه‏پردازی بر مبنای منابع حدیثی است که اساس آن، کشف واقعیت است، نه توصیف و تجویز. سؤال این‏که آیا فقه الحدیث می‏تواند به تولید علم منجر شود؟ هدف ...

معناشناسی روایت احمرین از منظر فریقین  699
معناشناسی روایت احمرین از منظر فریقین

روایت «احمرین» از زمرۀ روایاتی است که به‌نقل از پیامبر اکرمJ در جوامع حدیثی شیعه و اهل‌تسنن، البته با تفاوت‌هایی در عبارات، نقل شده است. در میان تحقیقات شیعی سخنی جامع در تبیین مفهوم روایت ...

مصداق‌یابی و کارکردهای فرهنگی واژه "أَصْحَابُ‌ أَبِی" در کلام امام صادق علیه السلام  958
مصداق‌یابی و کارکردهای فرهنگی واژه "أَصْحَابُ‌ أَبِی" در کلام امام صادق علیه السلام

انقلاب علمی و فرهنگی شیعه، در عصر امامت امام محمدباقر(ع)، با مدیریت آن‌حضرت و توسط جمعی از شاگردان زبده و نخبه ایشان آغاز شد و جامعه شیعه را از فقر فرهنگی به مرحله شکوفایی و ...

حدیث و اندیشه  5454
حدیث و اندیشه

نیم سال نامه علمی ترویجی حدیث و اندیشه

زندگی علی بن الحسین سیدالساجدین(ع)  1086
زندگی علی بن الحسین سیدالساجدین(ع)

بررسی شخصیت معنوی، اجتماعی و سیاسی حضرت امام سجاد(ع) و شرح احوال و زندگانی آن حضرت

تحلیل دیدگاه دانشمندان اسلامی پیرامون استحقاقی یا تفضلی‌بودن ثواب  661
تحلیل دیدگاه دانشمندان اسلامی پیرامون استحقاقی یا تفضلی‌بودن ثواب

حدیث «لاَ یدْخِلُ أَحَداً الْجَنَّةَ عَمَلُهُ» و روایات هم‌مضمون آن از احادیث مشکل در جوامع روایی اهل‌سنّت به‌شمار می‌آید. این روایات، بر فضل و رحمت خداوند نسبت به بندگان بدون در نظرگرفتن معصیت و عبادت ...

بررسی عبارت «أنا أصغر من ربّی بسنتین» از حیث دلالت و درایت  1228
بررسی عبارت «أنا أصغر من ربّی بسنتین» از حیث دلالت و درایت

نگارنده جملۀ «أنا اصغر من ربّی بسنتین» را، ابتدا از جهت گویندۀ آن، و آنگاه از جهت تأویل معنای آن بررسی می کند. از نظر گوینده منابع موجود، گاهی آن را به غیر معصومان که ...

بازتاب پارادایـمِ فقه حیل در الکافی کلینی گزارش‏ ها، تمایزها و فرضیه‏ ها  788
بازتاب پارادایـمِ فقه حیل در الکافی کلینی گزارش‏ ها، تمایزها و فرضیه‏ ها

در روزگار کلینی کاربست حیل در فقه اسلامی نظریه‏ای شایع و فراگیر است و تقریباً در غالب ابواب فقهی حضور جدی دارد و اعتبار آن نزد جمهور فقیهان مسلّم و قطعی است. از جمله ادله ...

بازکاوی موضوع تقوا در نهج‌البلاغه براساس اصول ادب  858
بازکاوی موضوع تقوا در نهج‌البلاغه براساس اصول ادب

تعامل به‌عنوان یک اصطلاح در حوزة زبان­شناسی اجتماعی مترادف با رابطة کلامی است که فهم گفتگو در آن مستلزم توجه به عوامل بیرونی و درونی است. ادب راهبردی مرتبط با تعامل است که در آن ...

عدل در جهان بینی توحید  1430
عدل در جهان بینی توحید

عدالت خداوند از اصول بنیادی در مکتب تشیع است و لذا نویسنده از زوایای گوناگون به این مهم پرداخته است.

روش‌شناسی حاکم نیشابوری در المستدرک و جایگاه آن از دیدگاه فریقین  707
روش‌شناسی حاکم نیشابوری در المستدرک و جایگاه آن از دیدگاه فریقین

اظهارنظرهای مختلفی دربارۀ کتاب المستدرک علی الصحیحین حاکم نیشابوری انجام شده است. با بررسی احادیث می‌توان پی برد بهترین نظرها این است که در آن احادیث صحیح، حسن و ضعیف وجود دارد و اظهارنظرهای غیر ...

نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت(ع)  750
نقش قبایل یمنی در حمایت از اهل بیت(ع)

به دو فرضیه ی میزان تأثیر عوامل اعتقادی و قبیله ای در گرایش یمنی ها به تشیع و تأثیر گذار بودن یا نبودن نظام حکومت های باستانی یمنی در تشیع مردم این سرزمین پاسخ می ...

تحلیل آسیب‌شناختی حدیث «عشره مبشره»  551
تحلیل آسیب‌شناختی حدیث «عشره مبشره»

حدیث «عشره مبشره» تنها در مصادر روایی اهل‌سنّت مطرح شده است. سنیان به این حدیث به‌عنوان برهانی روشن و متین جهت اثبات حقانیت عشره مبشره و عاری‌بودن آنان از هرگونه لغزش استناد می‌کنند. بنابراین، پژوهش ...

آموزه نفی صفات در احادیث شیعه  768
آموزه نفی صفات در احادیث شیعه

دیدگاه نفی صفات از ذات اقدس الهی، آموزه‏ای است که امروزه نظریه‏ای شاذّ تلقّی شده و نظریه اثبات صفت و عینیت آن با ذات، به عنوان تفسیر توحید صفاتی، به اهل بیت: نسبت داده می‏شود. ...

تحلیل مفهوم شیطان در خطبۀ هفتم نهج‌البلاغه براساس نظریۀ آمیختگی مفهومی  808
تحلیل مفهوم شیطان در خطبۀ هفتم نهج‌البلاغه براساس نظریۀ آمیختگی مفهومی

تجسم شیطان و تصویرسازی از این مفهوم در قالب پدیده­های عینی و محسوس در روایات دینی بسیار به چشم می­خورد و این پدیده به شکلی برجسته و تأمل برانگیز در خطبۀ هفتم نهج‌البلاغه متجلی شده ...

نگاهی روزآمد به فهم حدیث  495
نگاهی روزآمد به فهم حدیث

این مقاله در مورد ضرورت روزآمدسازی روش­های فهم متون راهبر (متون دینی) است که باید به مقتضای پیشرفت علوم، برداشت ما از متون مقدس هم متناسب و همگام با آن مطرح شود. در این مسیر، ...

امام علی(ع) صدای عدالت انسانیت  1621
امام علی(ع) صدای عدالت انسانیت

نویسنده ی مسیحی این اثر، کوشیده تا ابعاد شخصیت امیر مؤمنان را در مقایسه با شخصیت ها، و نظریات وی را در قیاس با قوانین تشریع شده از سوی نهادهای جهانی بکاود و برتری امام ...

هشام بن حکم  2890
هشام بن حکم

تلاشی در جهت معرفی و شناخت «هشام بن حکم» از شاگردان امام صادق(ع)

صفحه از 274
تعداد موارد : 8196