بررسی تفاوت دیدگاۀ بخاری و کلینی در منبعیت قرآن و سنت  564
بررسی تفاوت دیدگاۀ بخاری و کلینی در منبعیت قرآن و سنت

موضوع کمال شریعت مطلبی مورد اتفاق دانشمندان مسلمان است؛ اما چگونگی کفایت قرآن و سنت، یعنی توانمندی کامل قرآن و سنت برای پاسخگویی به هر نیاز و بی­نیازی این دو از هر منبع دیگر مورد ...

تحلیل سندی و کشف مدلول حقیقی اخبار احدثیت  767
تحلیل سندی و کشف مدلول حقیقی اخبار احدثیت

اخبار احدثیت دسته‌ای از روایاتند که شمار آنها حداکثر به پنج مورد می‌رسد. این دسته از اخبار بیانگر تقدیم روایتی هستند که صدورش نسبت به روایت معارض، پسین است و احدث نامیده می‌شود. عده‌ای از ...

تحلیل دیدگاه‌های رجالیان دربارۀ زمینه‌های تضعیف «أحمد بن محمد سیّاری»  792
تحلیل دیدگاه‌های رجالیان دربارۀ زمینه‌های تضعیف «أحمد بن محمد سیّاری»

شناخت راویان مشترک در أسناد مشکله، همواره یکی مهمترین دغدغه­های رجالیان است. یکی از پربسامدترین راویان مشترک «أحمد بن محمد» است، این نام در مقطع زمانی صحابۀ امام جواد(ع) تا امام حسن عسکری(ع) در بین ...

راهکار وحدت امّت همراه با ویژگی هدایت، در نگاه قرآن و سنّت  670
راهکار وحدت امّت همراه با ویژگی هدایت، در نگاه قرآن و سنّت

قرآن کریم، مسلمانان را به وحدت دعوت کرده است. پیامبر ص، پیش‌بینی کرده بودند که پس از ایشان، بین امّت، اختلاف‌هایی ایجاد شود. ازاین‌رو قرآن کریم و پیامبرص، راهکار حفظ وحدت و رهایی از اختلاف ...

شناخت شخصیت امیرالمومنین علی(ع) بر مبنای خودپندارۀ ایشان در نهج البلاغه استراتژی تئوری داده بنیاد متنی  1005
شناخت شخصیت امیرالمومنین علی(ع) بر مبنای خودپندارۀ ایشان در نهج البلاغه استراتژی تئوری داده بنیاد متنی

شناخت نگرشها و تصورات هر فرد درباره خود که با اصطلاح «خودپنداره» مطرح میشود، به عنوان سازهای روانشناختی و بنیادی در سبک زندگی، تاثیر زیادی در رشد و سازندگی فکری و اجتماعی انسان و تعلیم ...

تحلیل ساختار کارگفت سوره کوثر  887
تحلیل ساختار کارگفت سوره کوثر

کوثر با 3 آیه، کوچکترین سوره قرآن است. روایات و آرای تفسیری زیادی که درباره کلمات اصلی سوره ‏‏(کوثر، صلات، نحر، ابتر) وارد شده، که گاهاً متعارض‌اند. پژوهش حاضر بر آن بوده است که با ...

ارزیابی‌ تأثیر تشیع راویان در نقدهای رجالی اهل سنت  644
ارزیابی‌ تأثیر تشیع راویان در نقدهای رجالی اهل سنت

عدالت‌محوری و پرهیز از هر گونه تعصب باید از مهم‌ترین اصول در نقد و بررسی متون باشد. اما آیا این اصل در نقدهای رجالی مورد توجه قرار گرفته است؟ و یا در این بخش تعصبات ...

بررسی سندی حدیث «مکارم الاخلاق»  821
بررسی سندی حدیث «مکارم الاخلاق»

مقاله حاضر پژوهشی است پیرامون تواتر معنوی و یا لااقل مستفیض بودن حدیث «مکارم الاخلاق» که با عبارت های گوناگون ولی با مضمون و محتوای واحد از پیامبر گرامی اسلام(ص) نقل شده است. علت بررسی حدیث ...

بررسی تحلیلی- انتقادی روایات ناظر به ترتیب مصحف امیر مؤمنان علی (ع)  1095
بررسی تحلیلی- انتقادی روایات ناظر به ترتیب مصحف امیر مؤمنان علی (ع)

نگارش مصحف امام علی (ع) و توقیفی بودن ساختار قرآن کریم نزد فریقین طرفداران بسیاری دارد. از سوی دیگر اعتقاد به تنزیلی بودن گردآوری مصحف امام علی (ع)، در تعارض با توقیفی بودن ساختار قرآن ...

چرایی ارسال اسناد شیعی روایات پیامبر(ص) در کتب اربعه  652
چرایی ارسال اسناد شیعی روایات پیامبر(ص) در کتب اربعه

اسناد احادیث پیامبر(ص) در کتب اربعه، به شکل‌‌های گوناگونی ثبت شده است. یکی از این گونه‌ها، اسنادی است که راوی شیعیِ غیر معصوم و غیر معاصرِ آن حضرت، از ایشان حدیثی نقل کند؛ این نوع ...

سبک‌شناسی سوره احقاف با محوریت سبک ابهام  761
سبک‌شناسی سوره احقاف با محوریت سبک ابهام

سبک‌شناسی قرآن کریم یکی از علوم جدید قرآنی متخذ از زبان‌شناسی است. سبک‌شناسی، مطالعه سبک‌های ساختی، آوایی و معنایی یک متن است. این علم انواع سبک‌های بیانی قرآن کریم را مورد مطالعه قرار می‌دهد. در ...

تحلیل شبکه مضامین احادیث الفت و عزلت به منظور کشف الگوی روابط اجتماعی از منظر اهل بیت (علیهم السلام)  740
تحلیل شبکه مضامین احادیث الفت و عزلت به منظور کشف الگوی روابط اجتماعی از منظر اهل بیت (علیهم السلام)

توجه همه جانبه، عمیق و واقع بینانه اسلام به جامعه و امور و مسائل اجتماعی، اگر نگوییم امری بی نظیر است، بدون شک در تاریخ بشریت موضوعی کم نظیر به شمار می‌رود. مسئله الفت و ...

صفات الهی هم‌نشین با حاجت‌ها و استعاذه‌های معصومان علیهم السلام (با تکیه بر کتاب عدّةالدّاعی)  707
صفات الهی هم‌نشین با حاجت‌ها و استعاذه‌های معصومان علیهم السلام (با تکیه بر کتاب عدّةالدّاعی)

معصومان علیهم السلام در بسیاری از دعاهایشان، اسامی و صفاتی از خداوند را همراه با درخواستشان آورده‌اند. این روش چنان پراستفاده و جزو سیره همه اهل بیت علیهم السلام بوده که می‌توان آن را یکی ...

بررسی چگونگی بهره‌گیری تفسیر مجمع‌البیان از تضمین نحوی  553
بررسی چگونگی بهره‌گیری تفسیر مجمع‌البیان از تضمین نحوی

گاهی یک لفظ در لفظ دیگری درآمیخته می­گردد و دو معنا را با خود همراه می­سازد که نحویان و مفسرین به آن تضمین نحوی گفته­اند. این پدیدۀ نحوی به لحاظ نقشی که در ترجمه و ...

اعتبارسنجی روایات تفسیری ناظر بر قطع رسالت از نسل حضرت یوسف (ع)  849
اعتبارسنجی روایات تفسیری ناظر بر قطع رسالت از نسل حضرت یوسف (ع)

قرآن کریم حوادث پرفراز و نشیب سرگذشت یوسف(ع) را با زیباترین شیوۀ داستان‌سرایی به‌منظور عبرت بشریت بیان کرده است. اما روایات ساختگی فراوانی با هدف کمرنگ ساختن صبغۀ هدایتی قرآن، ذیل برخی آیات سورۀ یوسف(ع) ...

باز شناخت اندیشۀ اقتصادی امام علی (علیه السلام) در مصرف  823
باز شناخت اندیشۀ اقتصادی امام علی (علیه السلام) در مصرف

مقاله حاضر با عنوان "باز شناخت اندیشه اقتصادی امام علی (علیه السلام) در مصرف" با هدف کشف و توصیف سیره اقتصادی حضرت در حوزه مصرف می باشد. برای دستیابی به این هدف از روش مطالعه ...

بیعت امام علی (ع) با خلیفه اول در ترازوی نقد (مطالعه موردی خطبه 37 نهج البلاغه)  998
بیعت امام علی (ع) با خلیفه اول در ترازوی نقد (مطالعه موردی خطبه 37 نهج البلاغه)

در طول تاریخ، بسیاری از منابع با ذکر عهد و پیمان پیامبر (ص) با امام علی (ع) و ارتباط آن با بیعت خلیفه اول به عنوان یکی از وقایع پس از رحلت، با پیگیری اهدافی ...

بازشناسی مسند ربیع بن حبیب؛ از متون حدیثی اباضیه  715
بازشناسی مسند ربیع بن حبیب؛ از متون حدیثی اباضیه

کتاب ربیع بن حبیب مهم‌ترین کتاب حدیثی مذهب اباضیه است که برخی از باب‌های گوناگون فقهی، اعتقادی و تفسیری را در بر دارد. هدف این مقاله، شناخت و بررسی مسند ربیع بن حبیب بوده که ...

نگاهی نو به «اُمّیّت نبیّ»  725
نگاهی نو به «اُمّیّت نبیّ»

پیامبر اکرم (ص) پس از دوران فترت در اجتماعی جاهلی و فرورفته در عصبیت‌های قومی و تفاخرهای نژادی مبعوث شد؛ پیامبری «اُمّی» که هم خاتم پیامبران بود و هم مأمور پایان دادن به جاهلیت و ...

تحلیل مقایسه‌ای سیر تطور منابع جامع علوم قرآن از قرن اول تا دوران معاصر  873
تحلیل مقایسه‌ای سیر تطور منابع جامع علوم قرآن از قرن اول تا دوران معاصر

بررسی حاضر، حاصلِ تحلیل مقایسه‌ای برای رتبه‌بندی46 منبع تأثیرگذار علوم قرآن از قرن اول تا معاصر بوده که به ضریب‌تأثیر عوامل تأثیرگذار در سیر تطورات نگارش‌های جامع علوم قرآن هم پرداخته است. روش‌ پژوهش حاضر، ...

تبیین مفاهیم کلیدی سوره بر پایۀ تحلیل مبتنی بر پیکره (بررسی موردی سورۀ شوری)  686
تبیین مفاهیم کلیدی سوره بر پایۀ تحلیل مبتنی بر پیکره (بررسی موردی سورۀ شوری)

تبیین مفاهیم کلیدی سوره به منظور نشان­دادن انسجام معنایی آن یک امر اساسی و در عین حال چالش‌­برانگیز است. غالب مفسرین برای این منظور از روش­های کیفی استفاده می­کنند که می­تواند از گرایش­های نظری و ...

بررسی دیدگاه عدم دست‌یابی به مدلول برخی از آیات بدون آگاهی بر سبب نزول (با تکیه بر دیدگاه علامه طباطبایی در تفسیر المیزان)  772
بررسی دیدگاه عدم دست‌یابی به مدلول برخی از آیات بدون آگاهی بر سبب نزول (با تکیه بر دیدگاه علامه طباطبایی در تفسیر المیزان)

برخی از صاحب نظران علوم قرآنی بر این باور هستند که در بعضی از آیات قرآن بدون آگاهی بر سبب نزول امکان فهم وجود ندارد. با توجه به اینکه سخن حاضر با دیدگاه علامه طباطبایی ...

کاوشی در اعتبارسنجی حدیث «شر العلماء من جالس الامراء و خیر الامراء من جالی العلماء»  803
کاوشی در اعتبارسنجی حدیث «شر العلماء من جالس الامراء و خیر الامراء من جالی العلماء»

در مقام بررسی هر حدیثی می‌بایست زمینۀ صدور آن حدیث از معصوم محرز گردد و متن آن نیز یک اصل معرفتی یا عقیده‌ای درست یا راهکاری عملی و اخلاقی را بیان کند. حدیث مورد نظر ...

گزارشی از سازماندهی روایات ذیل آیه بسمله در کتاب «التّفسیر الاثری الجامع»  622
گزارشی از سازماندهی روایات ذیل آیه بسمله در کتاب «التّفسیر الاثری الجامع»

عبارت «بسم الله الرّحمن الرّحیم» نخستین جمله قرآنی است که به‌عنوان سرآغاز سوره مبارکه علق بر پیامبر اکرم ص نازل شد. این آیه 114 بار فرود آمده و در 113 سوره به‌عنوان آغازین جمله ذکر ...

سیرۀ عملی امام علی (ع) در زمان پیامبر (ص) در صحیح بخاری و مسلم؛ (نقد و تحلیل روایات)  931
سیرۀ عملی امام علی (ع) در زمان پیامبر (ص) در صحیح بخاری و مسلم؛ (نقد و تحلیل روایات)

امام علی(ع)، یکی از شخصیت‌های تاثیرگذارِ جهان اسلام است که نقش بسیار مهمی در شکل‌گیری اسلام و حکومت اسلامی داشت. بررسی شخصیت و سیره ایشان، می‌تواند بیانگر نقش ایشان در دوران حیاتی اسلام باشد. این ...

زهدگرایی نزد اصحاب حدیث متقدّم و متأخّر؛ بازخوانی «کتاب ‌الزهد» ابن‌ مبارک و احمد بن‌ حنبل  759
زهدگرایی نزد اصحاب حدیث متقدّم و متأخّر؛ بازخوانی «کتاب ‌الزهد» ابن‌ مبارک و احمد بن‌ حنبل

اصحاب حدیث به‌مثابۀ مکتبی تمامیت‌طلب در تمامی حوزه‌های علوم دینی، در زمینۀ زهد نیز آثار قابل توجهی بر جای گذاشت. عرصۀ زهدپژوهی نزد ایشان با توجه به گرایش‌های دوگانۀ متقدّمان و متأخّران، تبلور متفاوتی از ...

رمز گشایی حدیث حلال بودن مجردی در آخر زمان  1741
رمز گشایی حدیث حلال بودن مجردی در آخر زمان

در منابع حدیثی روایتی از پیامبر بزرگوار اسلام نقل شده است که فرمودند در آخر زمان بدلیل تنگی معیشت و در خواست های بی مورد از مرد خانواده و عدم توانایی اجابت آنها، از امر ...

تحلیل انتقادی آراء صالحی نجف آبادی درباره گستره نفوذ غلوّ در حدیث شیعه و غالیانه دانستن پاره‌ای از احادیث شیعی در کتاب «غلوّ»  1052
تحلیل انتقادی آراء صالحی نجف آبادی درباره گستره نفوذ غلوّ در حدیث شیعه و غالیانه دانستن پاره‌ای از احادیث شیعی در کتاب «غلوّ»

کتاب «غلوّ (درآمدی بر افکار و عقاید غالیان در دین)» نوشته نعمت‌الله صالحی نجف‌آبادی مشتمل بر مباحثی پیرامون تاریخ شکل‌گیری جریان غالی‌گری، چهره‌ها و وقایع تأثیرگذار و بررسی نمونه‌هایی از روایات مشکوک به غلوّ است. ...

روابط معنایی «سکینه» و «لیل» در قرآن کریم و تأثیر آن در سبک زندگی  840
روابط معنایی «سکینه» و «لیل» در قرآن کریم و تأثیر آن در سبک زندگی

بی­شک یکی از بهترین و معتبرترین راهکارها برای ترسیم الگوی سبک زندگی اسلامی، مراجعه به قرآن کریم به عنوان کتاب راهنمای بشریت و هدایت­گر سعادت است که در دو بُعد دنیوی و اخروی دستورالعمل‌هایی را ...

اصالت نقل به لفظ در روایات شیعه  489
اصالت نقل به لفظ در روایات شیعه

یکی از مهم‌‌ترین موضوعات علم اصول و موضوع دلالت الفاظ، حجیت ظواهر الفاظ است که در فرایند استنباط فقهی، بیشترین اهمیت را داراست. اصالت نقل به الفاظ در روایات ائمه معصومین (ع) از مبانی حدیثی ...

صفحه از 274
تعداد موارد : 8196